Саналар
28.03.2024
Баннер
Маҳмудхўжа Беҳбудий. Баёни ҳол (1913)
PDF Босма E-mail

БАЁНИ ҲОЛ

«Самарқанд» газити сармоясиз, фақат ваъда ва умнд илан чиқарилиб эди. Умидлар тасаввурдан феълға келмади. Зарар ва оқчасизлик сабабли чору ночор беш он давом этиб, 1913 йил 13 сентябр 44 адади-ла вақтинча ётиб эди. Сўнгра Хўқанддан 500 сўм иона таклиф қилинди. Аммо бу 500 сўм ила «Самарқанд» жаридасининг адад-давоми маълумлиги учун ионани қабул қилолмай, ширкат таъсис этилиб, жаридани давом этдирмоқ учун идора тарафидан миллатға 17 сентябр ойи 45-адад «Самарқанд» ила мурожаат қилиниб, бир ой муҳлат қўюлуб эди. Аммо маатаассуф, бу бир ой муддатда (17 ўктабрғача) «Самарқанд»ни чиқаратурғон ширкат пайдо бўлмади.

Дигар тарафдан, «Самарқанд» муштарийларининг баъзилари ва бошқа туркистонли ҳамватанларимиз ташвиқномалар ила «Самарқанд»ни чиқармоқни таклиф қилдилар. Инчунин, Русиядаги матбуоти исломия «Самарқанд» таътилини(нг) таассуфлар ила маррат баъд охири ёзиб, яна чиқишини таманнода бўлинди. Алалхусус, Русия мусулмонлари жароидининг аноси ва пири муҳтарами ўлан «Таржимон» ва «Вақт» ва бошқалари янадан чиқишиға дуочи бўлуб ва «Самарқанд» жаридасининг маслакиға, мундарижотиға ҳусни занларини изҳор этдиларки, «Самарқанд» муҳаррири масъули барча ҳамватанларига ва Кафкоз, Қрим ҳам Тотористон матбуоти исломиясиға бул бобда ташаккуроти қалбиясини ожизона тақдим ва миннатдорлигини изҳор ва ояндаға маънан ва моддатан иона ва ҳидоят этмоқларини таманно этар. Бир важҳи боло таклиф ва ташвиқлар, ваъда ва дуолар бизга яна қувват ва умид бериб, ишға савқ этди. Аввалан, «Самарқанд»ни чиқармоқға қасд этилди. Аммо охири яна аввали каби сармоясиз эди. Ва зарарини таҳаммулиға қувватимиз етмаслиги зоҳир бўлди. Дигар тарафдан, асаб(ий), яъни сингир хасталиги ва ҳам кўз касалиға гирифторлигимиз учун ҳафтада икки ё уч дафъа газитни таҳрир ҳам идораси бизға мумкин эмас эди. Таҳрири учун вазифа ила ражо ва талаб қилинган дароятли муҳтарам муҳаррир жанобларида баёни муаззот этдилар.

Хулоса: ақча қаҳати, рижол қаҳати бизни мушкул ҳолда қўйди, Ва охири, ҳафталик «Ойна» мажалласини чиқариб турмоқни таржиҳ қилинди. Газитни идорасиға кофий муштарий мавжуд бўлгунча ва ё оқча топулгунча «Ойна» давом этар. «Ойна» зарар этса-да, зарари нафсимизға оид ва муштарийларға асло зарар юкланмайдур.

Мажалла баҳосини-да арзон қилинди.

«Ойна»ға муқтадир муҳаррир ва ҳар тарафдан мухбирлар даъват қилинди. Тили аввалгидек туркий ва форсий назм ва наср бўлуб, мундарижоти илмий, адабий, сиёсий, фаний ва тарихий мақолалардан, вуқуот ва ахбори ҳафтадан, киноя ва мудоҳакадан иборат ва тасвирлик бўлур, Тадрижи мукаммалият, нафосат ва интизомиға диққат қилинур. Баъзан русча мақолаларида дарж қилинур. Арбоби қалам ва хабардан рижо этармизким, бизға қалам ва донишлари ила танбеҳотда, ионатда бўлинсалар, мажалла бизники эмас, миллатникидур. Сўйланатурган сўзлар шахсий эмас, умумийдур, ғурурий эмас, динийдур.

Қориларға салом ва эҳтиром.

«Ойна» журнали, 1913 йил, 2-сон, 2—4-бетлар.

 

Муаллифлар фикри сайт таҳририяти нуқтаи назари билан мос келмаслиги мумкин